WETYWERIA – TRAWIASTY AROMAT O INDYJSKIM RODOWODZIE

Od klasycznych kompozycji po nowoczesne reinterpretacje – wetyweria stanowi kluczowy składnik wielu kultowych perfum. W ofercie perfumerii Mon Credo znajdziecie szeroką gamę zapachów, w których ta wyjątkowa esencja odgrywa dominującą rolę. Przyjrzyjmy się bliżej jej historii, metodom pozyskiwania oraz olfaktorycznym właściwościom, które czynią ją tak cenioną w świecie perfum.

POCHODZENIE NAZWY

Wetiwer (Vetiver), znany w Polsce jako wetyweria pachnąca (Chrysopogon zizanioides), to tropikalna trawa pochodząca z Indii. Jej nazwa wywodzi się z języka tamilskiego (வெட்டிவேர், vettiver), gdzie oznacza „korzeń, który jest wykopany”. To właśnie z jej aromatycznych korzeni pozyskuje się cenny olejek eteryczny, wykorzystywany w perfumiarstwie.

Oprócz najbardziej rozpowszechnionej nazwy „wetiwier” roślina ta funkcjonuje pod różnymi określeniami w różnych regionach świata. Na Jawie nazywana jest Akar Wangi, co oznacza „pachnący korzeń”. W Indiach występuje pod nazwą Khus Khus, czyli „aromatyczny korzeń”, natomiast na Sri Lance bywa określana jako Olejek Spokoju – ze względu na swoje uspokajające właściwości w aromaterapii.

CHARAKTERYSTYKA BOTANICZNA WETYWERII

Wetyweria pachnąca (Vetiveria zizanioides, obecnie klasyfikowana jako Chrysopogon zizanioides) to gatunek wieloletniej trawy należącej do rodziny wiechlinowatych (Poaceae). Rośliny tej grupy są cenione nie tylko za swoje właściwości aromatyczne, ale także za zdolność do wzbogacania gleby w składniki odżywcze.

Ta tropikalna trawa osiąga wysokość od 1,5 do 2 metrów. Jej kłącza są niewielkie, ale niezwykle wytrzymałe, a gęsty, włóknisty system korzeniowy wnika w glebę na głębokość od 20 do 30 cm. To właśnie z łyka korzeni wetywerii pozyskuje się cenny olejek eteryczny o intensywnym, ziemisto-drzewnym aromacie. W zależności od odmiany, korzenie mogą różnić się pod względem długości i grubości, a także obecności korzeni wtórnych, co ma wpływ na jakość i skład olejku.

Liście wetywerii są długie, wąskie, sztywne i przypominają trawiaste źdźbła. Ich brzegi są gładkie i nieowłosione, a kolor może wahać się od zielonego po szaro-fioletowy. Kwiatostan wetywerii przyjmuje formę wiechy o długości od 15 do 45 cm, w której występują liczne grona ułożone okółkowo na głównej osi. Charakterystyczne kłoski mają długość od 4 do 6 mm, a każda z nich zawiera jedną różyczkę z trzema pręcikami i dwoma znamionami słupkowymi oraz jedną szypułkową różyczkę.

Jedną z odmian tej rośliny jest wetyweria jawajska, która wyróżnia się brakiem kwiatostanu, szerszymi liśćmi (około 1,1 mm), grubszymi łodygami oraz silnie rozgałęzionym systemem korzeniowym. Korzenie tej odmiany cechują się wyższą zawartością olejku eterycznego, co czyni ją wyjątkowo pożądaną w perfumiarstwie.

POCHODZENIE I SIEDLISKO PACHNĄCEJ, EGZOTYCZNEJ TRAWY

Kraje pochodzenia

Wetyweria pachnąca pochodzi z południowych Indii, Indonezji i Sri Lanki. Jednak jej uprawy rozprzestrzeniły się na wiele innych regionów, w tym Reunion, Filipiny, Komory, Japonię, Afrykę Zachodnią oraz Amerykę Południową. Obecnie największymi producentami olejku wetiwerowego są Haiti, Jawa i Reunion – to właśnie tam pozyskuje się najcenniejsze odmiany tego składnika, wykorzystywane w perfumiarstwie. Haiti odgrywa kluczową rolę w globalnej produkcji, dostarczając około 80% całego olejku wetiwerowego używanego w przemyśle.

Siedlisko i warunki wzrostu

Wetyweria najlepiej rośnie w wilgotnym i tropikalnym klimacie, często na podmokłych terenach, takich jak bagna i brzegi rzek. Jest rośliną niezwykle odporną na skrajne warunki – potrafi przetrwać zarówno długotrwałe susze, jak i sezonowe powodzie. Wykazuje także dużą tolerancję na różne typy gleb i poziomy pH, choć najlepsze warunki do jej uprawy występują na glebach piaszczysto-gliniastych o wysokiej wilgotności.

Roślina rozwija się w klimacie o rocznych opadach rzędu 800–2000 mm oraz temperaturach od 22 do 40°C. W takich warunkach osiąga wysokość od 1,5 do 2 metrów. Jej system korzeniowy stanowi nie tylko stanowi źródło aromatycznego olejku, ale także pełni funkcję ochronną, stabilizując glebę i zapobiegając jej erozji.

Uprawa wetywerii ma znaczenie ekologiczne – dzięki zdolności do zatrzymywania wody i wzbogacania gleby w składniki odżywcze, jej plantacje pomagają chronić żyzne tereny przed degradacją. To sprawia, że jest ceniona nie tylko w perfumiarstwie, ale także w zrównoważonym rolnictwie i ochronie środowiska

WETIWER POD LUPĄ

• Vetiveryl Acetate – nadaje olejkowi lekko kwiatową, świeżą nutę.
• Vetiverol – odpowiada za ziemisty i lekko korzenny aromat.
• Khusimol – kluczowy składnik olejku, o charakterystycznej, wilgotnej, ziemistej woni.

• Vetiveron - odpowiada za głęboką drzewną nutę.

Złożoność chemiczna sprawia, że olejek wetiwerowy nie ma syntetycznego odpowiednika – jego zapach nie może być w pełni odtworzony w laboratorium. Jedyną metodą jego pozyskania jest destylacja parowa korzeni wetywerii.

• Ziemisty i korzenny, przypominający wilgotną ziemię po deszczu.
• Drzewny, o niuansach podobnych do drzewa sandałowego czy paczuli.
• Lekko dymny i skórzany, co nadaje mu charakterystyczny, męski ton.
• Orzeźwiająco zielony, z subtelną nutą trawiastości.
• Z czasem nabiera słodyczy, odsłaniając aromaty fiołka i ambry.

Zapach wetywerii, w przeciwieństwie do większości naturalnych aromatów, na początku jest bardzo subtelny i dopiero w nucie bazy ujawnia swoją moc. Męski, nieco gorzki charakter wetywerii sprawia, że jest ona przede wszystkim składnikiem perfum dla mężczyzn i uniseksowych. Co więcej, jego wyjątkową cechą jest zdolność do stabilizowania kompozycji zapachowej – pełni rolę nuty bazy, utrwalając całą strukturę i spowalniając parowanie lżejszych aromatów. Dzięki temu zapachy cytrusowe, kwiatowe czy korzenne zyskują trwałość na skórze.

Olejek wetyweriowy ma ciemnozłoty, bursztynowy, a nawet brązowy kolor, a jego konsystencja jest gęsta jak syrop.

• Haiti i Reunion – olejki z tych rejonów są słodsze, gładsze i bardziej kwiatowe.
• Jawa – posiada bardziej dymny i tytoniowy charakter.
• Indie (dzika wetyweria, Khus) – charakteryzuje się największą głębią i trwałością, a jego cena jest znacznie wyższa. Uznawany jest za jeden z najlepszych olejków, uprawiany głównie w północnych prowincjach Indii: Radżastan, Uttar Pradesh, Harayana i Madhya Pradesh.

Najlepszymi cechami wetywerii są chłodna, aromatyczna zieleń, ciepła korzenność, subtelna cytrusowość, przyjemna ziemistość i głęboka nuta drzewna. Znana jest także ze swoich właściwości chłodzących, co czyni ją cenionym składnikiem nie tylko w perfumiarstwie, ale i w aromaterapii.

• Cytrusami (bergamotką, cytryną, grejpfrutem) – nadaje im trwałości.
• Lawendą i jaśminem – dodaje głębi i wyrazistości.
• Drzewem sandałowym i paczulą – wzmacnia ich ziemisty charakter.
• Pieprzem i przyprawami – podkreśla ich korzenny aspekt.

POZYSKIWANIE OLEJKU WETIWEROWEGO

Proces pozyskiwania olejku wetiwerowego jest czasochłonny, ale niezwykle precyzyjny. Korzenie wetywerii, które stanowią główne źródło cennego olejku, zbiera się dopiero po 18-24 miesiącach wzrostu rośliny, gdy osiągną pełną dojrzałość. Po zebraniu korzenie są starannie oczyszczane, suszone na słońcu, a następnie siekane, by przygotować je do dalszej obróbki. Kolejnym etapem jest moczenie korzeni, które pozwala na lepsze uwolnienie ich intensywnego aromatu. Ostatecznie korzenie poddawane są destylacji parowej, która trwa od 18 do 28 godzin, w zależności od techniki i rodzaju wetywerii. Dzięki tej metodzie pozyskuje się olejek o najczystszej postaci, pełnym spektrum zapachowym i głęboko drzewnym charakterze. Ciekawostką jest, że nawet prosty kontakt z wodą potrafi wyzwolić naturalny zapach tej egzotycznej trawy, co świadczy o jej niezwykłej intensywności i aromatycznej mocy.

HISTORIA WETYWERII

Olejek z wetywerii ma długą i fascynującą historię, szczególnie w kontekście ajurwedy. W tej starożytnej indyjskiej medycynie wykorzystywano go zarówno do celów duchowych, jak i leczniczych. Od XII wieku, wetyweria stała się nieodłącznym składnikiem perfum, ciesząc się wyjątkowym szacunkiem wśród wschodnich tradycji. Nazywano ją „olejkiem spokoju”, wierząc, że jej zapach sprzyja uczuciu stabilności i wyciszenia, co czyniło ją popularnym składnikiem rytuałów medytacyjnych. W tym czasie wetyweria miała także zastosowanie praktyczne – w Indiach była używana do produkcji żaluzji, które miały chronić przed upałem. Spryskane wodą żaluzje wydzielały świeży, chłodzący zapach, poprawiając komfort w gorących miesiącach.

CIEKAWOSTKI O WETYWERII

Wetyweria ma również szereg innych nietypowych zastosowań, które odzwierciedlają jej wszechstronność. Na Jawie, korzenie tej trawy od wieków służyły do tkania mat i chatek krytych strzechą, a w magii ludowej przypisuje się jej właściwości ochronne. Wierzono, że wdychanie zapachu wetywerii pomagało w odpędzaniu negatywnych energii oraz zapewniało bezpieczeństwo. Wetyweria była też wykorzystywana jako specyficzny sposób na schłodzenie domu, ze względu na swoje chłodzące właściwości. Korzenie moczono i wieszano nad drzwiami, gdzie działały jako naturalny filtr powietrza. Silny system korzeniowy wetywerii sprawia, że roślina jest również niezwykle cennym narzędziem w ochronie środowiska – stosuje się ją na terenach zagrożonych powodzią i osuwiskami, gdzie skutecznie zapobiega osiadaniu gleby.

Wetyweria znalazła także miejsce w gastronomii – w Indiach korzenie tej trawy są używane do aromatyzowania napojów chłodzących, takich jak sorbety. Suszone korzenie natomiast służą do perfumowania lnianych ściereczek oraz do produkcji wonnych kadzidełek. Rozcieńczony olejek wetiwerowy jest też szeroko stosowany w kosmetykach, płynach po goleniu, odświeżaczach powietrza, a także w kąpielach.

AROMAT WETYWERII W PERFUMACH Z MON CREDO

Wiemy już wszystko o wetywerii, przejdźmy więc do naszych zapachów, w których znajdziecie bardzo wyraźny aromat tej niezwykle cennej nuty perfumeryjnej.

Sine Tempore Arte Profumi

Arte Profumi Sine Tempore to uniseksowa kompozycja, która uchwyca ulotność czasu. Wetyweria w tej kreacji prezentuje dwa oblicza – cytrusową świeżość i ziemisto-drzewną głębię. Początkowo zapach urzeka orzeźwiającą limonką, która łączy się z hawajską wetywerią, tworząc wytrawną, zieloną aurę. Z czasem, w sercu kompozycji, haitańska wetyweria nabiera intensywności, a limonka łagodnie ustępuje miejsca mchowi dębowemu. W bazie, kardamon i mech dębowy wprowadzają przyprawową, ziemistą nutę, przypominającą klasyczną wodę kolońską z subtelnym akcentem drzewnym. Sine Tempore to zapach pełen naturalności, idealny dla tych, którzy cenią harmonię świeżości i głębi.

• Nuty głowy: olej hawajskiej wetywerii

• Nuty bazy: mech dębowy, kardamon

Hemingway Masque Milano

Hemingway to drzewno-przyprawowe perfumy, które wyróżniają się chłodnym, bezkompromisowym charakterem. Choć początkowo zapach wydaje się świeży, z biegiem czasu ukazuje swoją głębię, oddając pełnię wetywerii w wytrawnym, gorzkim wydaniu. Dominującą nutą jest wetyweria, którą uzupełniają zaskakujące akcenty rabarbaru i imbiru, nadające zapachowi świeżości i ostrości. Jednak to w bazie pojawia się prawdziwa siła kompozycji: haitańska wetyweria, jawajska wetyweria, cedr, paczula i skóra tworzą intensywną, drzewną aurę, która dodaje całości surowości. Bez wątpienia jest to propozycja dla osób ceniących wyraźne, wetiwerowe klimaty, które w tej wersji nie są przytłaczające, lecz twarde i zdecydowane. Hemingway to zapach, który łączy w sobie surowość z elegancją, oddając szorstką, lecz głęboką esencję wetywerii.

• Nuty głowy: imbir, rabarbar

• Nuty serca: wetyweria

• Nuty bazy: haitańska wetyweria, olej jawajskiej wetywerii, cedr, paczula, skóra

Draconis Tiziana Terenzi

Draconis inspirowany jest tajemniczą gwiazdą z konstelacji Smoka, która od wieków fascynuje naukowców. Ta głęboka, drzewno-przyprawowa kompozycja z kolekcji Luna Star od Tiziana Terenzi stanowi elegancką wersję wetywerii o uniseksowym charakterze. Od pierwszych chwil uwodzi hesperydowymi akordami grejpfruta, bergamotki i cytryny, które wprowadzają świeżość i orzeźwienie. Z czasem zapach przechodzi w bardziej wytrawne tony, gdzie pieprz i geranium łączą się z jałowcem oraz czarnym pieprzem, dodając zapachowi ostrości. Baza perfum to zmysłowa, drzewna głębia – wetyweria w połączeniu z paczulą, kadzidłem i piżmem wytwarza ciepłą, żywiczną aurę, której towarzyszy subtelna ambra. Draconis to kompozycja pełna kontrastów, łącząca świeżość, przyprawową ostrość oraz ziemistą głębię.

• Nuty głowy: bergamotka, cytryna, grejpfrut, neroli

• Nuty serca: geranium, jałowiec, czarny i zielony pieprz

• Nuty bazy: wetyweria, patchouli, kadzidło, piżmo, ambra

Vetiver Eila

Vetiver od marki Eila łączy surową, ziemistą moc wetywerii z subtelną elegancją. Bergamotka, pełna cytrusowego blasku, wchodzi w harmonijny taniec z pikantnym czarnym pieprzem i szafranem, tworząc fascynujące, świeże otwarcie. W sercu kompozycji filar zapachu – wetyweria, nabiera pełnej, drzewnej głębi, oddając ziemistą, korzenną siłę, która wprowadza uczucie spokoju oraz wewnętrznej mocy. Akord kaszmiru dodaje całości jedwabistej miękkości, łagodząc surowość wetywerii i nadając zapachowi zmysłową, ciepłą aurę. Baza, złożona z drzewa sandałowego, bursztynu oraz piżma, wnosi gładkość i głębię, pozostawiając trwały, drzewny ślad. Vetiver Eila to zapach, który ewoluuje na skórze, oferując połączenie świeżości, siły, a także zmysłowości, przyciągając uwagę i zostając w pamięci.

• Nuty głowy: bergamotka, czarny pieprz, szafran

• Nuty serca: wetyweria, drzewo kaszmirowe

• Nuty bazy: drzewo sandałowe, bursztyn, piżmo

Alibi V canto

Alibi V Canto to kompozycja stworzona przez Paolo Terenzi, inspirowana Boską Komedią Dantego Alighieri, która od pierwszych chwil wciąga w swoją intensywną, zadziorną aurę. Otwarcie jest wyraziste i pełne kontrastów – cytrusy zderzają się z morską solą, tworząc wrażenie świeżości, które szybko ustępuje miejsca ziemistym nutom. W sercu wetyweria łączy się z aromatem torfu, tworząc gęstą, drzewną woń, która jest jednocześnie mroczna i wyrazista. Cedr dodaje kompozycji surowości, a żywiczne elemi wprowadza chłodny, leśny akcent. Alibi to zapach wytrawny, pełen surowych nut, pozbawiony słodyczy, a zamiast tego oferujący gorzki, ale niezwykle intrygujący aromat. Baza, z drzewem kaszmirowym, paczulą, skórą, benzoesem oraz piżmem, jest intensywna i trwała, podkreślająca lżejsze akordy. Sprawia, że zapach doskonale sprawdzi się w chłodniejsze dni, pozostawiając po sobie mocny ślad.

Vetiver Sensuel w mistrzowski sposób oddaje elegancję wetywerii, prezentując ją w nowoczesnym i wyrafinowanym wydaniu. Otwarcie zapachu jest świeże i energetyczne dzięki hesperydowym nutom cytryny, pomarańczy oraz limonki, które zostają zaostrzone delikatnym akcentem pieprzu. Z czasem zapach przechodzi w bardziej złożoną strukturę – w sercu pojawia się subtelna orchidea i mięta, nadając całości lekkości i kwiatowego charakteru. W bazie wetyweria, nuty drzewne, mech dębowy, a także bursztyn wprowadzają ciepłą, ziemistą głębię, przywodząc na myśl zapach deszczu spadającego na rozgrzaną ziemię. Mech dębowy oraz białe piżmo dodają elegancji, pozostawiając trwałe, zmysłowe echo. Vetiver Sensuel to zapach, który łączy klasykę z nowoczesnością, oferując wilgotny, ziemisty, ale również drzewny i ciepły aromat.

Vetiver Ambrato od Bois 1920 emanuje elegancją, głębią i tajemniczością współczesnego mężczyzny. Otwarcie kompozycji to rześkie połączenie cytryny, bergamotki oraz delikatnych nut goździka i petitgrain, które wprowadzają wyraźną świeżość, z odrobiną korzennej ostrości. Z czasem zapach zyskuje na intensywności, a na pierwszy plan wysuwają się ciepłe nuty serca: paczula, wetyweria, lawenda, drzewo sandałowe i cedr. Ta mieszanka tworzy ziemistą, lekko kwiatową bazę, w której dominują dymne akcenty wetywerii, nadające kompozycji charakterystyczny ton. Nuty bazy –bursztyn, słodka wanilia, piżmo, tytoń oraz benzoes tworzą bogaty, ciepły i żywiczny finisz, który zostaje w pamięci na długo. Vetiver Ambrato to zapach, który stopniowo rozwija się, łącząc świeżość, korzenność, drzewność i subtelną słodycz, idealny dla mężczyzn szukających zmysłowego i pełnego charakteru aromatu.

The Majestic Vetiver Alexandre.J w nowoczesny sposób interpretuje klasyczne szypry, Wetyweria odgrywa w nim główną rolę. Zapach zaczyna się od orzeźwiających, aromatycznych nut bazylii, grejpfruta i kardamonu, które wprowadzają do kompozycji świeżość i lekkość. Z czasem przechodzimy do serca, w którym dominują ziołowe akcenty kolendry i trawiasta liatra, nadając zapachowi wyrazisty, zielony charakter. Baza to połączenie wetywerii i cennego oudu, który wprowadza drzewne, lekko dymne tło, wzmocnione zamszem i labdanum. The Majestic Vetiver to zapach pełen energii, który w subtelny sposób łączy surowość natury z siłą. Jest to kompozycja idealna dla osób, które szukają świeżych, a zarazem wyrafinowanych zapachów z nutą nowoczesności.

Le Vetiver Lubin to korzenno-drzewna kompozycja, która łączy w sobie egzotyczne przyprawy z tajemniczymi nutami lasu, przenosząc nas w podróż od Wschodu po Zachód. Początkowo czujemy świeżość cytrusów, takich jak mandarynka, grejpfrut i pomarańcza gwinejska, które wprowadzają delikatny, radosny akcent. W sercu zapachu pojawiają się intensywne przyprawy – goździk, gałka muszkatołowa oraz pikantny pieprz karaibski, które nadają kompozycji ciepła i głębi. Wetyweria jawajska w połączeniu z cedrem wirginijskim i białym tytoniem tworzy mocną, drzewną bazę, która zostaje wzbogacona przez tajemnicze nuty kadzidła i mirry. Le Vetiver jest pełen zmysłowości, idealny dla tych, którzy pragną łączyć elegancję z nutą dzikości i orientalnej tajemniczości.

Zapach Vetiverve ArteOlfatto doskonale łączy drzewną głębię z wyrazistymi, pikantnymi nutami, tworząc kompozycję pełną życia i charakteru. Cytrusowe tony bergamotki oraz gorzkiej pomarańczy wprowadzają do perfum świeżość, która szybko ustępuje miejsca korzennym akcentom różowego pieprzu, goździków i kminu. W sercu perfum pojawia się wetyweria z Haiti, która nadaje zapachowi ziemistą, a zarazem aromatyczną intensywność. Baza, złożona z drzewnych nut, mirry oraz piżma, wprowadza całość w ciepłe, lekko dymne tony. Vetiverve to zapach dla osób, które szukają równowagi między świeżością a ziemistą głębią, z wyraźną obecnością wetywerii. Koncentracja ekstraktu zapewnia mu wielogodzinną trwałość i nienaganną projekcję.

Biassanot Gritti budzi zmysły i zaskakuje swoją intensywnością. Zapach otwiera się sucho, z lekko ziemistymi nutami wetywerii, kawy oraz siana, które wprowadzają w surowy klimat. Ta nietypowa kombinacja od razu przyciąga uwagę, przełamując oczekiwania, by później przenieść nas w głąb tajemniczej, nieco dzikiej atmosfery. W sercu perfum pojawia się kontrast: dymna skóra i kwitnący nocą jaśmin, które tworzą zmysłową aurę, wzbogaconą o akcenty tytoniu, oudu oraz piżma. To zapach pełen głębi, w którym ciepły, dymny oud łączy się z animalnymi tonami, nadając kompozycji dzikości, a także mistycyzmu. Biassanot proponujemy szukającym zapachu pełnego intensywnego charakteru i zmysłowej, tajemniczej energii, idealnego na nocne przygody. Jego ewolucja budzi silne emocje, zmieniając atmosferę w każdej przestrzeni, do której trafi.

Wybór perfum z dominującą wetywerią to gwarancja unikalnej, wielowymiarowej wędrówki przez zmysły, która łączy świeżość, elegancję i subtelną intensywność. Dzięki swojej uniwersalności i właściwościom utrwalającym zapachy, wetyweria pozostaje niezrównanym bohaterem w świecie perfumiarstwa, dostarczającym niezapomnianych doznań w każdym flakonie. Jeśli zaintrygował Was ten składnik, koniecznie sprawdźcie powyższe, jak i wiele innych zapachów z wetywerią w perfumeriach Mon Credo.